Alice Vanderschoot is een beeldend kunstenaar uit Brugge. Haar werk kan omschreven worden als “installaties of sculpturen van architecturale constructies en organische elementen”. Op een zaterdagmiddag ontmoeten we elkaar in haar atelier op De Burg. Ze heeft er zicht op het Belfort. Een zonnestraal valt door het open raam, recht op de gigantische erectie van een gipsen Jezus.
“Ja, die piemel was een grap van iemand anders hier in De Tank. (lacht). Maar dit is mijn Christus op Rust, hij is op ware grootte gemaakt, en hij is aan het chillen! Ik ben eraan begonnen toen ik nog studeerde aan KASK. Ik wilde sowieso ooit een klassiek werk maken. Het heeft lang op zolder gelegen, maar sinds kort ben ik er opnieuw aan bezig. Dezelfde Luie Heer kap ik ook in hout nu. Het is een beetje een levenswerk geworden, zonder dat dat mijn bedoeling was. Het ligt totaal niet in mijn gebruikelijke stijl.”
Je gebruikelijke stijl? Hoe zou je die dan omschrijven?
“Heb je al gelet op de bambi in stellingen naast de deur? Sinds mijn studentenjaren ben ik geïnteresseerd in architectuur, stellingen, tijdelijke constructies… kortom: het lineaire. Maar evengoed heb ik oog voor alles wat leeft, alles organisch. De combo lineair versus organisch is een motief in mijn werken. Zo heb je het levensechte hert met cartooneske trekken, geklemd en ingekapseld door stellingen. Die symbiose leeft ook in mezelf. Ik kan even rationeel als impulsief zijn, het is vaak balanceren tussen die twee uitersten.”
“Verder hou ik ervan om het dagelijkse leven in constructies weer te geven. Zo heb je mijn gebeeldhouwde cactus! Hij staat daar op de sokkel. Hij is naast een cactus ook een weergave van popular culture: ze staat in duizenden woonkamers, en is als symbool een eigen leven beginnen leiden.
Net zoals het typisch lamsvel uit IKEA. Ik heb het nagemaakt uit acrylhars en opgehangen. Het verwijst naar de wolf in schapenvacht: ’s avonds trekt hij zijn vacht uit, en hangt hij ze aan een kledingrek. Dan komt zijn ware aard naar boven! (lacht). Het heeft iets apocalyptisch: alledaagse dingen uit hun context rukken tot ze bijna onherkenbaar zijn. In de kunstgeschiedenis zie je hoe beelden steeds terugkeren, en zo van object naar symbool gaan. Ook het heden kun je daaraan linken. Interessant is dan: welke objecten zullen blijven bestaan? Welke worden symbolen? Kunnen we zo voorspellingen doen over toekomstige objecten, objecten die nog niet bestaan?”
“In die lijn heb ik een typisch, kitsch schoothondje geboetseerd. Inspiratie hiervoor was een schilderij van het atelier van Verrocchio, geschilderd door Da Vinci. Het hondje hangt nu aan de muur, zoals opgezette hertenkoppen dat soms doen. Een hond of zelfs een stoel kan op zoveel manieren afgebeeld worden, nu, maar ook in de geschiedenis. Het lijkt wel de grot van Plato: de originele vorm en al zijn verschijningen."
Was die fascinatie voor symbolen, constructies en het alledaagse er altijd al?
“Goh, op een bepaalde manier wel, ja. Ik heb aan KASK mijn Master beeldhouwkunst behaald. De werken uit mijn studententijd heb ik erna lang niet meer bekeken. Als ik ze nu zie, begrijp ik beter waarover ze gaan. Ook toen was ik al geïntrigeerd door architecturale en organische vormen. De combinatie ervan vind en vond ik de max. Zo heb ik een pallet gemaakt met een laddertje op waaraan golvend haar hangt. Het levendige, golvende haar op die statige ladder is een bevreemdende combinatie. Haren op zich bevatten zo veel symboliek, het is in verschillende culturen a thing. Ze worden uit hun natuurlijke context gerukt door ze zo te presenteren. Het werk heet The Pursuit of Paradise, een verwijzing naar Jefferson’s Pursuit of Happiness, waar de Declaration of Independence op gebaseerd werd.
In die optiek is het een landschap: het utopische haar dat hangt te wapperen stelt de zon voor, het ultieme doel, het verlangen. Ook in de reclamewereld leeft dat. De belofte van een paradijselijk eiland waar iedereen relaxt en niet hoeft te werken. Het lijkt iets waar we allemaal naar hunkeren, maar het schuift steeds verder naarmate we naderen. Want het bestaat niet! Het is man made, heel erg artificieel. En dat brengt me weer bij constructies! Ook in Belgische koterijen zie je die rat race naar de utopie. Mensen willen steeds bijbouwen, de grenzen van hun territorium verbreden, maar soms mag ’t niet, want de bouwaanvraag is afgekeurd (lacht). En die oplossingen die ze dan zoeken… Grappig! De gaspedaal blijft steeds ingedrukt om verder en verder te raken, maar naar waar? De lockdown stelde dat prachtig in de kijker. De wereld ging op slot en alles werd uitgesteld of gepauzeerd. Wat nu aan te vangen met ons leven? Waar steken we de FOMO?”
Inderdaad. Alles viel even stil. Wat betekende dat voor jou persoonlijk?
“De quarantaine heeft ervoor gezorgd dat ik nog zekerder ben van mijn stuk: kunst is wat ik wil doen. Mijn vriend Thibault Schauvliege is hierin een enorme steun. Hij runt met zijn broers een textielbedrijf, en heeft meestal drukke dagen. Kunst is wat we delen, en waarmee we thuiskomen. Ik hoef me niet meer te vergelijken met wie dan ook, ik heb mijn eigen pad gevolgd. Ik zie mensen van mijn leeftijd die gesetteld zijn met een huisje-tuintje-boompje-, euhm, whatever-ideaal (lacht). Niet dat ik dat niet wil, maar de onzekerheid erover is weggeëbd in het laatste halfjaar. Dit zal zwart klinken, maar ik beeld mezelf wel eens in dat ik op mijn sterfbed lig (lacht). Achter mijn netvlies draait de film van mijn leven, maar ze bestaat vooral uit scènes die ik niet heb meegemaakt. Dingen die ik had kunnen doen maar nooit deed. Ik wil mijn leven niet beëindigen met spijt over gemiste ervaringen. Wat maakt het uit welk huis je gekocht hebt of welke diploma’s je behaald hebt? Op het einde van de rit? Zeer weinig.”
Dus geen huisje-tuintje-boompje. Maar een atelier en dingen creëren. Woon je al altijd in Brugge?
“Na KASK ben ik lang in Gent blijven hangen. Ik had er een atelier via Nucleo. Toen ik naar Brugge verhuisde was er bijna geen initiatief voor kunstenaars. Ik denk dat Het Entrepot ook niet wist hoeveel vraag daarnaar was. Maar toen dit (De Tank nvdr.) werd gelanceerd, waren alle 30-40 ateliers binnen de week verhuurd. En nu is er een wachtlijst. De vraag was er dus écht wel. Hoe dan ook… Ik zie veel kunstenaars uitwijken naar Gent, Antwerpen of Brussel. En dat begrijp ik, de scene is er groter, zowel qua kunst als het nachtleven enzovoort. Het cliché van Brugge is de oubollige stad die lijkt op een pretpark. Of Brugge De Dode (lacht). En dat begrijp ik wel. Soms wandel ik ’s nachts naar huis zonder een levende ziel tegen te komen.
Alsof Brugge enkel open is tijdens de kantooruren. Maar dat vind ik ook fijn. Er heerst rust en sereniteit om je ding te doen, het is een filmische omgeving, en de druk van buitenaf lijkt kleiner. Ook in De Tank voel ik me goed. We helpen elkaar met gelijk wat, maar als je je deur dichttrekt voor enkele dagen is dat even goed.”
Waar ben je nu zoal mee bezig?
“Ik heb een plooimeter uit metaal gemaakt van zeven meter lang. En alle meetstreepjes erop gezet. Overal 1 2 3 4, dus hij is niet bruikbaar. Het is een leuk object zonder meer. Die hangt nu aan de muur op de expo in het Guido Gezellehuis.”
“Inspiratie haal ik vooral uit muziek momenteel. Mijn smaak is heel uiteenlopend. Ik hou van de muziek die op dit moment aan het spelen is, bijvoorbeeld. Het is niet afleidend maar sluit je toch af van de buitenwereld. Voor de rest kan ik zowel naar Klara als naar TOPRadio luisteren. Qua kunst kijk ik enorm op naar het werk van Francis Bacon. Ik heb zijn werken voor het eerst in het echt gezien in Centre Pompidou dit jaar. Ik vond ze fantastisch! In real life waren ze ook veel speelser en lichter dan op scans. En hij werkt ook met die constructies, en dat lineaire gecombineerd met organische vormen.”
Vlak voor ik vertrek vertelt Alice nog dat ze dezelfde avond naar de prijsuitreiking gaat van SANT 2020. Een tweejaarlijkse wedstrijd en tentoonstelling voor actuele kunst. Ze heeft eraan deelgenomen en is benieuwd naar de uitslag. De volgende dag sms’t ze me dat ze de eerste prijs heeft gewonnen.
Alice werkt ook aan het project TWEELINK, een project waarbij vijf ambachtelijke makers die het Handmade in Brugge-label dragen in dialoog treden met vijf jonge kunstenaars die resideren in De Tank. Na een intensief traject creëren de duo's samen nieuw werk dat wordt tentoongesteld in Hof Bladelin. Dit oude stadspaleis stelt speciaal voor TWEELINK de salons open voor het publiek. In deze bijzondere ruimtes vinden ook gespreksavonden plaats tussen de makers en kunstenaars. Het traject wordt begeleid door curator Pierre Muylle, die via een performatieve rondleiding het publiek door zijn ogen laat kijken naar het parcours dat hij met de duo's heeft afgelegd.
Tekst: Yumi Demeyere. Foto's: Alice Vanderschoot.
Uit BLVRD Magazine editie #18.
