Naar aanleiding van de Try-Out Gallery, een reeks tentoonstellingen, workshops en evenementen in De Tank, gingen we in gesprek met organisatoren Leila Feys en Dajo Van den Bussche, samen Backlight Collective.
Wat is Backlight Collective en hoe is het tot stand gekomen?
Dajo: Wij hebben samen in het middelbaar gezeten, aan de Maricolen hier in Brugge.
Leila: Wij twee waren al wat de ondernemende types van de klas, met blogs en van alles. We voelden de nood om samen iets te doen. Maar ik weet niet meer precies hoe Backlight Collective oorspronkelijk is gestart.
Dajo: Ik denk dat dit erg losjes was. Na een avondje weg of na een expo.
Leila: Ja, en dan is dat zeer spontaan op zichzelf beginnen groeien.
Dajo: Het doel vanaf het begin was wel om direct met iets sterks te komen. Een website, een goede voorbereiding, om direct met een knal binnen te komen.
Leila: We hebben dan ook lang gewacht vooraleer we iets publiek maakten, toch bijna twee jaar.
Ondanks dat jullie een collectief van twee artiesten vormen, uit zich dit veel eerder in
curatoriële en organisatorische projecten.
Leila: Dat klopt. Het gegeven van een collectief zien we niet persé in een zo’n klassieke
vorm, maar veel eerder als een collectief van ideeën die door Backlight vloeien, als een
soort van platform.
Na de Maricolen zijn jullie verder gaan studeren aan Sint-Lucas, Leila in Gent, Dajo in
Brussel. Hoe zijn jullie als collectief terug in Brugge beland?
Dajo: Als ik weg ging uit het middelbaar, had ik het echt wat gehad met Brugge. Maar Leila
deed hier nog een zevende jaar en dat was het jaar dat Backlight uit de grond is gestampt. In
de context van de oprichting van Backlight Collective, zagen we elkaar dus meestal hier. Het
voelde dan ook logisch aan om als collectief in Brugge actief te blijven.
Leila: Ook omdat we ergens aanvoelden dat er hier niet super veel gebeurde. We voelden
aan dat er hier toch iets miste op vlak van kunst, dat we een hiaat konden opvullen.
Jullie werken nu ook nauw samen met Het Entrepot.
Dajo: Oorspronkelijk gingen we vanuit The Box van De Republiek werken. Na een gesprek daar, voelden we ons hier echter nog niet 100% klaar voor. Zo dienden we bijvoorbeeld een VZW op te richten.
Leila: Het werd plots iets te echt allemaal. Daarna besloten we eens in gesprek te gaan met Elke (Desutter, red.) van De Tank.
Dajo: Haar enthousiasme sloeg direct op ons over en als collectief met goesting om te ondernemen werden we hier direct onder de vleugels genomen. Na dat gesprek is alles zeer snel gegaan.
Leila: Toen gingen er plots veel deuren open.
Dajo: Backlight Collective kwam inderdaad in een soort van stroomversnelling te zitten. Plots kregen we de Jong Ding subsidie van Stad Brugge, we mochten gebruik maken van De Tank voor onze eerste tentoonstelling en met de Try-Out Gallery is de samenwerking met Het Entrepot nog verder uitgebreid.
Wat zijn jullie precies van plan met de Try-Out Gallery?
Dajo: Na het abrupt en vroegtijdig eindigen van onze vorige expo in De Tank door corona, wilden we graag iets nieuws op poten zetten. Het heropenen van diezelfde expo bleek wat moeilijk en voelde ook niet helemaal juist aan. Na een brainstorm met Elke bleek dat door annulaties in de context van corona, De Tank eigenlijk heel de zomer vrij was. Hieruit kwam het idee om de tentoonstellingsruimte van De Tank om te bouwen tot een soort van hub, een tijdelijke kantoorruimte waar we onze basis kunnen neerzetten. Van daaruit kwam het overkoepelende idee van de Try-Out Gallery. Het groeide uit tot een veelvoud van verschillende initiatieven. Zo zullen we tentoonstellingen organiseren die als verlengde dienen van ons online platform Spotlight.
Hier geven we kunstenaars de mogelijkheid om op onze website en sociale mediakanalen werk te laten zien. In De Tank zal dit een fysieke gedaante krijgen. Daarnaast zijn we ook een fotostudio aan het bouwen. Hier willen we kunstenaars de mogelijkheid geven om installatiefoto’s te laten maken van hun werk.
Leila: Ik studeer schilderkunst en voor veel mensen die geen fotografie studeren is het maken van professionele foto’s van je eigen werk geen vanzelfsprekendheid. Reproductiefoto’s zijn geen evidentie, of worden vaak gewoon met de GSM getrokken.
Dajo: Kunstenaars kunnen bij ons op afspraak gratis foto’s laten nemen. Het gratis gegeven is voor ons zeer belangrijk. Reproductiefoto’s zijn vaak zeer prijzig, en die laagdrempeligheid is voor Backlight Collective essentieel. Naast het louter fotograferen van de werken willen we tegelijk de kneepjes van het vak en de vuistregels als het aankomt op het fotograferen van je eigen werk meegeven. Het hoofdgebeuren zijn echter de losse evenementen tijdens de periode van de Try-Out Gallery: lezingen, workshops, feedback-sessies met een jury. Dit gaat van een voordracht over curatorschap tot een sessie over sociale media of het leren schrijven van een artistieke tekst. We organiseren ook een dag waarbij kunstenaars hun – al dan niet afgewerkte – portfolio door een jury kunnen laten bekijken om hier feedback op te ontvangen.
Leila: Tot slot willen we tijdens de Try-Out Gallery ook ruimte maken voor “workspaces”, zodat kunstenaars in de grote ruimte beneden in De Tank voor een korte periode hun werkplek kunnen opzetten. De Try-Out Gallery gaat vooral om ontplooiing en het ondersteunen van jonge kunstenaars die vaak met vragen zitten die tijdens de opleiding aan de academie niet worden behandeld. We proberen antwoorden te bieden op vragen waar wij als jongere kunstenaars zelf ook vaak op botsten en nog steeds op botsen.
Dajo: Op die manier hebben we persoonlijk ook echt iets aan de lezingen en workshops die we organiseren.
Hebben jullie na de Try-Out Gallery nog andere projecten in het verschiet?
Leila: In september volgt een expo via een open-call. Dit is eveneens een samenwerking met Het Entrepot.
Dajo: Het is de eerste keer dat we werken via open-call. De vorige expo werden de artiesten door ons twee gekozen, vaak via mensen van vroeger die we nog kenden. Nu willen we graag ook met meer externe kunstenaars werken. De uiteindelijke selectie van de open-call zal gebeuren in samenspraak met dezelfde jury die ook voor de Try-Out Gallery de feedbacksessies ondersteunen.
Leila: De expo zal één week en twee weekends lopen, waaronder tijdens het weekend van Autoloze Zondag. Dit zal samengaan met een panelgesprek.
Naast artiest, zien jullie jezelf ook als curator?
Dajo: We hebben die vraag al meerdere keren gehad… Ik weet niet of we dat echt van onszelf kunnen zeggen.
Leila: Bij de expo’s die we tot nu toe hebben samengesteld, was het ook niet persé wij die alles beslisten. Het heeft veel meer iets weg van een artist-run organisatie. Zo presenteerden we de vorige keer ook nog werk van onszelf. Dat maakte het opzetten van de tentoonstelling wel wat moeilijker, maar tegelijk ook persoonlijker. Ik ben benieuwd hoe die tweede expo zal gaan, nu we daar als artiest wat losser van zullen staan.
Wat doen jullie binnen jullie persoonlijke praktijk als kunstenaar?
Dajo: Ik werk als fotograaf altijd analoog. Ik heb daar een soort van fetisj voor denk ik. Vaak gebruik ik ook groot-formaat camera’s. Op het begin van mijn opleiding werkte ik heel documentair en waren het vooral sociale thema’s die mij aantrokken. Hierbij was ik erg gefocust op de realiteit en weigerde ik ook maar iets in scene te zitten. Achteraf kwam ik eigenlijk tot de conclusie dat dat realisme eigenlijk onmogelijk te bereiken is: het was nog steeds ikzelf die alles vastlegde, en de subjectiviteit van de camera in mijn hand is altijd aanwezig. Daarna heb ik mezelf toegestaan conceptueel wat te verdwalen in mijn eigen praktijk en experiment. Zo ben ik het medium op zichzelf, alsook de rol van de fotograaf meer in vraag beginnen stellen. De gesprekken die ik hierover voerde met Leila hebben erg bijgedragen aan het uitdiepen van wat fotografie als medium precies betekent.
In mijn werk ben ik altijd gefascineerd geweest door het dagelijkse leven. Hierbij focus ik vooral op details en vergroot ik deze uit. Onze smartphones staan vol met willekeurige snapshots en vormen bijna een onontgonnen archief aan beelden. Die ongebruikte of vergeten foto’s koester ik wel.
- Leila
De historische evolutie is daarbij zeer belangrijk voor mij: van documentatie object voor de bourgeoisie naar een gemakkelijk door iedereen te gebruiken medium door de komst van de Kodak Brownie. Nu zie je met die analoge fotografie wel een soort terugkeer naar die niche, waarbij er ook een grote focus komt te liggen op de vele technische details. De rol van de camera in onze samenleving wijzigt ook constant. In de jaren ’90 was street photography bijvoorbeeld veel gemakkelijker dan nu. Tegenwoordig merk je toch een soort van schrik of aversie bij de mensen. De camera is alomtegenwoordig en mensen zijn zich bewuster dan ooit over de mogelijke gevolgen daarvan.
Leila: Iedereen kan tegenwoordig ook “maker” zijn. Met de gsm is het ongelooflijk gemakkelijk om beelden te maken.
Dajo: Daarom vraag ik me soms ook af waarom ik nog steeds met die lompe analoge camera’s werk. Het is super tijdrovend om één beeld te maken, waardoor je eigenlijk nooit vluchtig kan werken. Toch word ik altijd teruggetrokken naar dat analoge, naar dat gevecht met het medium.
Leila: Dat vind ik net interessant: hoe je een vluchtig medium als fotografie door die analoge methode toch weer vertraagt.
Leila, jij houdt je met een minder vluchtig medium bezig: schilderkunst.
Leila: Ja, maar ook hierbinnen is die vluchtige fotografie en digitale media iets dat mij erg intrigeert. Het gaat daarbij vooral om de manier waarop dit is binnengedrongen in ons dagelijks leven, maar ook hoe we het zo’n prominente plaats geven. Tegelijk merk je ook een soort van wantrouwen tegenover dat digitale. In mijn werk ben ik altijd gefascineerd geweest door het dagelijkse leven. Hierbij focus ik vooral op details en vergroot ik deze uit. Onze smartphones staan vol met willekeurige snapshots en vormen bijna een onontgonnen archief aan beelden. Die ongebruikte of vergeten foto’s koester ik wel. Voor mijn schilderijen vertrek ik ook altijd vanuit foto’s en vaak zelfs vanuit screenshots, of zelfs screenshots van screenshots. Ik denk dat ik deze thema’s aankaart via schilderkunst vanuit een soort drang naar het fysieke. Het digitale is niet tastbaar, bijna een andere dimensie. Dit omvormen naar een nieuw object, er traagheid binnenbrengen en dit materialiseren via verf, maakt het voor mij iets zeer geks. Het canvas wordt bijna het scherm.
Tekst: Bert Puype. Foto's: Dajo Vandenbussche.
Uit BLVRD Magazine editie #17.
