Een soundsystem is een muziekinstallatie en -cultuur binnen de reggaescene, gekenmerkt door metershoge boxentorens. Wat ondertussen een gevestigde waarde in de Brugse reggaescene is, ontstond ooit als vaag idee van zes jonge gasten die elkaar leerden kennen op school en op het skatepark.
Dries Talloen stond mee aan de wieg van Roots Explosion Soundsystem. Naast het soundsystem is Roots Explosion ook een vzw. Dries, Robbe, Jorre, Jarne en Milan runnen de beide zaken in alle aspecten. Van het bouwen van boxen, tot het afstellen, draaien, organiseren en alle administratie die daarbij komt kijken.
Dries: "Al sinds we 15-16 jaar zijn gaan we samen naar Reggae events in België en het buitenland. In 2015 groeide het idee om ons eigen soundsystem te bouwen. Enkele vrienden begonnen versterkerkisten te bouwen en ikzelf ging met Ward – die ondertussen in Londen woont, maar voor altijd deel zal blijven van Roots Explosion – platen kopen en draaien. Niemand van ons had enige voorkennis.
Uiteindelijk zijn we in 2016 met z’n zessen samengekomen en hebben we beslist om er iets mee te doen. We draaiden sets en met de inkomsten daarvan begonnen we langzaamaan ons soundsystem uit te bouwen. De naam is een knipoog naar een ander concept: Reggae Explosion. Dit was een feestje dat Gus – gekend als ‘Gus The Socialist Rocker’, deel van de Roots Explosion family als selector – in 2015 organiseerde. Zo goed als iedereen van de crew maakte deel uit van de organisatie. Met de winst van die avond zijn we onze eerste boxen beginnen bouwen. Wij focussen ons met het soundsystem op Roots Reggae. Vandaar dus de keuze voor Roots Explosion."
Jullie zijn wel echt van nul moeten beginnen. Hoe ging dat?
"Inderdaad; we konden wel terecht bij enkele oudere soundsystems en mensen buiten de reggaescene voor bijvoorbeeld audiokennis of het lenen van materiaal."
Er waren dus al Brugse soundsystems?
"Er is een collectief geweest: Dubrising, waar ik zelf ook een jaar deel van uitmaakte. Zij gingen echter uiteen en zo ontstonden de huidige Brugse soundsystems. Daarnaast heb je ook Forward Fever. Zij bestaan wel nog en zijn dé veteranen wat soundsystems in Brugge betreft.
De scene was veel kleiner. We konden niet meehelpen met een gevestigde waarde om zo de kneepjes van het vak te leren, maar het zelf moeten uitzoeken met de nodige trial-and-error."
Zijn er in Brugge ondertussen voldoende locaties waar je terechtkan?
"In Brugge, en eigenlijk in heel België, totaal niet. Ik ga al tien jaar aan een stuk naar evenementen in elke stad waar er een redelijke scene is. Dat zijn: Brugge, Kortrijk, Gent, Antwerpen, Brussel en Leuven; altijd in dezelfde venues. Heel wat daarvan zijn zelfs al gesneuveld.
In Brugge hebben we Jeugdhuis Comma. Dat is dé zaal voor reggaefeesten geworden, omdat het toegankelijk is en je er low budget iets kan organiseren. Als je een groter evenement wilt organiseren, heb je al budget nodig. Wij kunnen ondertussen een Daverlo of een Entrepot huren, maar scheuren er ook soms onze broek nog aan. Daarnaast hebben we de samenwerking met de Snuffel. Voor hen is het echter ook niet haalbaar om dat met iedereen te doen.
Jonge gasten hebben eigenlijk alleen Jeugdhuis Comma als optie. Het korte antwoord is dus: “Neen, er is echt een gebrek aan locaties.”"
Stel dat je zelf inspraak zou hebben, hoe zorg je dan dat er meer plaats gecreëerd wordt?
"Plaats creëren is moeilijk. Ik zou eerder zaaluitbaters, organisaties of het stadsbestuur aanraden om zich ervoor open te stellen. Het is op dit moment een van de meest bloeiende subculturen en underground scenes in de stad. In de Factor Club of het Cachot – om twee feestlocaties in het centrum te noemen – ben je bijvoorbeeld niet welkom met je eigen geluidsinstallaties. Toch zou het daar ook perfect kunnen verlopen en zijn dat weer twee laagdrempelige zalen die door veel jonge gasten kunnen en zullen geboekt worden."
Er zijn dus ook wel enkele beginnende soundsystems in Brugge?
"Het zijn er heel veel. Ik denk dat Brugge, voor zo’n kleine stad te zijn, ongeveer de grootste densiteit heeft op het vlak van aantal soundsystems."
Durf je dat op jullie conto te schrijven?
"Ik denk dat we daar een grote rol in gespeeld hebben, samen met Shikoba Soundsystem. Zij zijn ook uit Dubrising Collective voortgekomen. We hebben altijd op dezelfde route gezeten. We zijn samen begonnen, organiseren samen events, we helpen elkaar en lenen materiaal en kennis uit.
Het zijn de oudere generaties die de jongere inspireren. Mensen gaan niet uit het niets een soundsystem bouwen. Dat zeggen ze ons ook zelf. Ik denk dat we daar dus wel een voet in hebben. Ik ga echter niet zeggen dat we de enige zijn. Dat zul je aan de beginnende soundsystems zelf moeten vragen."
Er is zo goed als geen ondersteuning en het leeft zeer underground. Hoe komt het dat het toch zo groot is kunnen worden?
"Wij organiseren ondertussen al een 7-tal jaar evenementen. Ik merk een duidelijk verschil tussen het pré- en post-corona tijdperk. Voor corona hadden wij altijd ons vaste publiek. De scene in België was kleiner en iedereen kende elkaar. Als wij iets deden in Brugge kwamen mensen uit Gent, Antwerpen of Brussel naar hier. Omgekeerd gingen wij ook zoveel mogelijk naar andere events. Er was elk weekend wel ergens in het land een evenement.
Om een of andere reden zijn soundsystems tijdens en na de coronaperiode serieus beginnen boomen. We organiseerden ons eerste evenement post-covid en daar kwam 300 man op af. Voor ons was dat toen ook veel. Van die 300 mensen waren er zeker 250 onbekende gezichten. Ondertussen zijn er veel van hen in de scene gerold en zijn die zelf ook met iets bezig."
Wat maakt Brugge zo aantrekkelijk voor jullie?
"Het is onze thuisstad. Toen we hier opgroeiden was er voor ons zo goed als niks op het vlak van soundsystems. We hadden enkel Dub Revolution, georganiseerd door Forward Fever en Cactus Muziekcentrum. Dat is nog steeds een gevestigde waarde in Brugge. We kijken er iedere keer weer naar uit om daar naartoe te gaan.
Als we zelf 16 waren mochten we van onze ouders niet elke week naar andere steden om ’s ochtends de eerste trein naar huis te nemen en daar heel de week van te recupereren. Dankzij alle soundsystems en organisatoren samen is er nu bijna elke week wel een soundsystem waar de jongeren naartoe kunnen in Brugge. Ook daarin merk je de evolutie tussen de periode voor en na covid. Er zijn meer lokale scenes, maar er is minder overflow van jonge gasten die van andere steden naar hier komen en vice versa. Ze verzamelen zich eerder op de grote events en festivals waar de bekende internationale namen komen."
Is dat dan positief of negatief?
"Je kunt dat op twee manieren bekijken. Er zijn meer lokale scenes. Iedereen heeft zijn volk en er kan tegenwoordig op dezelfde avond iets georganiseerd worden in twee verschillende steden.
Ook al is het een jonge organisatie die ergens in een deelgemeente van Leuven iets organiseert; we proberen zelf dat “dateclashen” nog steeds te vermijden. We doen dat uit respect voor die organisatoren, maar ook om mensen de kans te geven in andere steden de scene te ontdekken.
Een lokale scene heeft wel zijn voordelen: je hebt een trouwer publiek, je kent de mensen en er is meer interactie. Het is natuurlijk ook leuk om nieuwe gezichten te zien. Binnen Brugge zien we dat ook wel, bij de Snuffel sessies bijvoorbeeld. Er komen dan 50 à 100 nieuwe gezichten ‘op verkenning’, en misschien blijven die ook plakken. Zo blijft het over de jaren heen groeien. Ik zou eigenlijk wel zeggen dat het een positieve evolutie is."
Speelt de impact van sociale media ook mee?
"We voelen de invloed van sociale media echt enorm. We zijn nog maar een jaar geleden met ons Instagramaccount van start gegaan. Dat is vrij laat. We hadden al een Facebookpagina, maar daar daalde de animo meer en meer. Instagram is nu wel hét medium om te communiceren. Af en toe een filmpje, foto of flyer delen helpt wel.
Voor mij hoeft het zeker geen mainstream te worden. Dan verliest het zijn charme. Dat voel ik bijvoorbeeld op Dour. De artiesten die in de Dub Corner geboekt worden zijn vaak dezelfde. De organisatie kijkt vooral naar wie het dichtst bij de mainstream aanleunt en dus veel volk lokt. Ten tweede vind je daar ook veel publiek dat niet uit de reggaescene komt. Dat is langs de ene kant positief, maar heeft ook een negatieve kant. Je creëert een heel andere sfeer en setting dan wanneer je echt een publiek uit de scene hebt."
Je haalde daarnet ook al aan dat jullie vooral Roots draaien. Wat is dan het verschil tussen dat en de ‘moderne Dub’?
"Roots is simpel gezegd Reggae die gemaakt is door mensen die instrumenten bespelen. Onze focus ligt op Jamaicaanse muziek van ongeveer 1960 tot midden jaren ’90. Deze periode omvat drie verschillende muziekstijlen: Ska en Rocksteady in de jaren ’60, Reggae vanaf de jaren ’70 tot midden jaren ’80 en daarna Dancehall. De vroegere Dancehall is echter niet wat de mensen tegenwoordig associëren met Team Damp of Bomboclat. Het stamt van dezelfde boom af, maar is een andere vertakking. Dat geldt ook voor de digitale Dub en de harde “steppers”.
De muziek die wij brengen blijft tijdloos. Digitaal geproduceerde harde dub en steppers zijn dat voor mij niet. Er zit te weinig ziel in."
"Onze focus ligt op het verderzetten van de Jamaicaanse traditie op onze eigen manier. We willen het ook niet klakkeloos kopiëren. We runnen ons soundsystem wel op de traditionele manier. We hebben een selector (kiest de platen en legt ze op), een operator (zorgt dat alles goed klinkt), enkele MC’s (verzorgen live vocals) en een engineer (zorgt dat alles aangesloten en afgesteld is). We hebben ook iemand die met het materiaal rijdt en zelf ook producet en iemand die gespecialiseerd is in boxen bouwen. Als er een schakel wegvalt, dan kunnen we ons soundsystem niet perfect runnen."
Het lijkt wel een beetje op een bedrijf.
"Dat is het op een bepaalde manier wel. Veel soundsystems hebben tegenwoordig één iemand die alles doet en een crew die ondersteuning biedt waar nodig.
Als je nu wat budget hebt kun je zelfs een soundsystem kopen. Vroeger kon dat helemaal niet. Wij doen het bewust ook niet. Elke versterker of kist is gemaakt bij ons thuis in de garage, tuin of living. We doen het niet eens in een houtatelier met een CNC-machine. Dat gebeurt met veel trial-and-error, maar het is homemade en dat is wat telt."
De muziek die jullie draaien zijn dus vooral singles. Waar vind je die allemaal?
"Ik draai inderdaad zeker 99% van de tijd met fysieke singles. Die vind ik echt overal. Er zijn enkele verdelers in België, maar die brengen vooral nieuwe releases en reissues op de markt. Die koop ik wel, maar dat is meer voor mijn eigen collectie. De platen die ik live draai zijn vaak zeldzamer. Het zijn vooral tweedehandsplaten die ik online vind. Daarnaast maak ik veel tripjes naar Londen en andere plaatsen om echt te ‘hunten’. Als soundsystem ga je natuurlijk op zoek naar veel dubplates. Dit zijn veelal ‘one-ofs’, onuitgebrache nummers of singles die je speciaal laat opnemen en voicen voor jouw soundsystem. Dat is een groot deel van onze selectie."
Dan heb ik nog één vraag voor jou: waarmee zou je dit gesprek graag afsluiten?
"Ik zou nog kort het doel van Roots Explosion willen toelichten. Ik kan het omschrijven als ‘verantwoorde ontspanning’. We nemen serieus wat we doen, maar ook niet té serieus. Mensen verwarren ons vaak met rasta’s, maar dat zijn we niet. We spelen muziek die soms beïnvloed is door Rastafari. Er zijn waarden van de Rastafari die wij perfect in onze eigen filosofie kunnen vermengen, maar we zijn geen rasta’s. We doen ons zo ook niet voor. Wij brengen en promoten wel een deel van de cultuur, en hebben daar heel veel respect voor, maar ons hoofddoel is verantwoorde ontspanning.
Het leven in de maatschappij is soms moeilijk en hard voor jongeren, maar ook voor oudere mensen. Bij Roots Explosion is iedereen welkom om zich – liefst tegen een laagdrempelige prijs of gratis – op een verantwoorde manier te ontspannen. We verwachten dat iedereen zijn manieren houdt. Racisme, seksisme, homofobie of haat op welke andere manier tolereren wij niet. Laat je volledig gaan en ontspan je, maar ga verantwoord om met drank en gebruik geen harddrugs. We willen – in onze ogen – goeie muziek delen en anderen inspireren. Mensen zijn bij ons ook altijd welkom om de microfoon te nemen, om te helpen of om op gelijk welke manier een steentje bij te dragen."
Roots Explosion Soundsystem live aan het werk zien? Op 14 oktober organiseren ze Riddim School #4 in Daverlo. Volg hen ook op Facebook en Instagram om op de hoogte te blijven van toekomstige events.
Foto's: Dries Talloen, Bram Lembrechts, Warre Carron
