Stel je voor dat je mee mag doen aan de Olympische Spelen! Voor Tibo Vyvey (23) en Niels Van Zandweghe (28) wordt die droom binnenkort werkelijkheid. Twee Brugse jongeren die aan het meest prestigieuze toernooi van het jaar meedoen, die moesten we snel eens te pakken krijgen!
Niels: "Ik begon 14 jaar geleden met roeien. Ik volgde samen met mijn zus een sportkampje en ik had nog geen flauw idee wat het was. De dag voordien dacht ik nog dat we gingen kajakken. Wij kwamen daar toe in een wetsuit, maar het bleek toen dat je van roeien totaal niet nat werd. Daar heb ik me serieus aan mispakt.
Ik vond het uiteindelijk zodanig leuk dat ik het ben blijven doen, voornamelijk voor de leute na de training. De liefde is dan gegroeid door de jaren heen."
Tibo: "Ik roei al sinds mijn twaalfde. Voor mij begon het vooral door veel langs het kanaal (Brugge – Oostende) te passeren en de roeiers op het water te zien. Dat wou ik ook wel eens proberen! Ik volgde hier in de KRB, de Koninklijke Roeiclub Brugge, een initiatie en ben daarna blijven plakken. De sfeer in de groep zat goed, zoals Niels al zei zeker na de trainingen. Dat is echt plezier maken, ondertussen doe je ook competitie en ga je samen naar wedstrijden. Roeien is een teamsport met individuele aspecten. Het is leuk om de sfeer van een teamsport te combineren met je individuele prestaties."
Je doet het nog steeds voor het plezier?
Tibo: "Grotendeels wel. Niels wordt ondertussen voltijds door Sport Vlaanderen betaald. Bij mij is dat nog niet het geval."
Kun je daar ook volledig van leven?
Niels: "Ja, tuurlijk. Je wordt eigenlijk gewoon betaald naargelang je diploma. Het is soms ambetant als je heel goed bent en je bent op wereldniveau. Dan denk je: “Ik zou misschien wel meer kunnen verdienen”, maar als het dan echt slecht gaat op een moment denk je daar opeens veel minder aan."
En bij jou, Tibo?
Tibo: "Voor mij is het nog altijd op kosten van mijn ouders leven. Ik ben hen wel dankbaar. Ik ben ook nog aan het studeren. Nu ben ik wel vaak weg op stages en zo, en dat wordt wel allemaal betaald door Sport Vlaanderen, dus die kosten vallen weg voor hen. Op termijn zou het wel leuk zijn om ervan te kunnen leven!"
Op welk moment maakte je de klik om van hobby naar sport te gaan?
Niels: "Voor mij was dat in 2011. Hannes en Tijs waren toen twee roeiers in de club die samen voor de Olympische Spelen gingen. Mathias (een andere roeier uit de club) en ik zagen hen bezig en toen hebben we ook de hele zomer elke dag samen getraind; omdat we dat leuk vonden. We wilden het ook goed doen op het Belgisch Kampioenschap in september dat jaar. Zo is mijn appreciatie voor training, en het feit dat ik ook daar plezier uit haalde, al vroeg ontstaan. Ik was eigenlijk nooit super getalenteerd, dus ik heb er altijd veel moeten doen om eigenlijk niet goed te zijn. Maar ik deed veel werkethiek op, en dat draag ik nu nog altijd mee. Ik ga nooit te weinig doen, maar eerder meer dan wat van me gevraagd wordt opdat ik zo het verschil kan maken.
Mijn talent is uiteindelijk komen bovendrijven bij de puberteit. Eenmaal je groei en wat breder wordt, gaat alles plots veel beter."
Tibo: "Bij mij kwam die klik langzaamaan. Ik ging trainen en roeide in competitie voor het plezier. Je maakt de overstap naar de zestienjarigen, dan naar de achttienjarigen en je merkt opeens dat je in de buurt van de toppers komt. Ik deed mee aan de trials van het nationale team en op die manier rol je er een beetje in. Ik merkte dat het serieus werd en ben blijven doordoen."
Het heeft sowieso ook een impact op je leven.
Tibo: "Ja, sowieso. Maar we kunnen ook af en toe wel eens iets gaan drinken met vrienden. Het is niet dat we een streng ritme moeten behouden. We hebben wel periodes waarin alles wat losser is. Een maand voor de Spelen kan dat natuurlijk niet, maar daarna is het een ideaal moment om alles eens los te laten."
Hoe zijn jullie samen in een boot geëindigd?
Niels: "Na Tokio is Tim, mijn roeipartner, overgestapt naar een andere roeidiscipline. Tibo en Marlon waren toen de opkomende talenten bij de lichtgewichten. Zij roeiden bij de min- 23’s op een serieus hoog niveau. Tibo kreeg opeens een hersentrombose en moest herstellen. Ik roeide in afwezigheid van hem eerst met Marlon."
Tibo: "Eigenlijk zijn we door weinig samen te trainen en toch sneller te zijn dan de combinatie Niels-Marlon samengekomen. Toen werd beslist om vol voor die dubbel te gaan, want er was wel progressiemarge. We kregen de kans van de topsportcommissie en Sport Vlaanderen om aan het kwalificatietornooi deel te nemen, en zo geschiedde."
Is dat voor jou ook een voordeel om met Niels samen te zitten? Het is ondertussen zijn tweede deelname.
Tibo: "Zeker! Die ervaring in de boot is zeer belangrijk. En Niels is ook goed voor ons gewicht. Hij compenseert een beetje voor mij. Met wat meer gewicht kan je nog sterker zijn, en da’s belangrijk."
Welke lessen heb je uit die eerste deelname, goed voor een vijfde plaats, getrokken?
Niels: "Ik merk dat ik al veel minder stress heb. De vorige keer was ik een maand voor de Spelen daar echt heel hard mee bezig. Nu weet ik perfect wat er gaat komen en ben ik veel meer ontspannen en met het proces bezig. De vorige keer hebben we de fout gemaakt van ons vooral op het resultaat te focussen. We konden misschien een medaille winnen en waren daar zo hard op gefocust. In plaats van te genieten waren we vooral bezig met overdenken en andere dingen.
Het is wel jammer, want we zijn in Japan geweest maar ik heb dat niet bewust meegemaakt. Nu is het dichter bij huis en dat zorgt er wel voor dat het iets relaxter is. Volgende week gaan we al eens een dag naar Parijs om de roeibaan te bestuderen. Dat speelt in ons voordeel. Wind is er altijd, maar een zijwind hier is niet hetzelfde als een zijwind in Parijs. Het is goed om het al eens te voelen op voorhand."
En hoe zit dat gevoel bij jou, Tibo?
Tibo: "De stress is wel aanwezig, omdat ik nog niet zo goed weet wat te verwachten. Ik probeer het te zien als een wedstrijd zoals een ander. Eigenlijk is het gewoon een WK, maar met minder ploegen aan de start."
Maar je doet wel nog mee om te winnen, natuurlijk?
Tibo: "Ik denk niet dat je er naartoe gaat om niet te winnen. Voor mij is het ook wel een deel ervaring opdoen. Je wilt vooral altijd je beste prestatie neerzetten. Dat is het voornaamste. Als we van onszelf het gevoel hebben dat we een goede wedstrijd varen en dat we er alles uithaalden dat we konden, dan zijn we heel tevreden. Maar als dat ook nog eens met een medaille beloond wordt, ja…"
Waarin verschillen de Olympische Spelen dan van een andere competitie?
Niels: "Het is zoveel groter dan je kan voorstellen. We zitten nu wel op hotel en niet in het Olympisch Dorp. Dat speelt ook wel, want zo lijkt het al meer op een normale competitie. Het dorp is echt een mini-stad vol atleten en bezigheid, en vooral veel wandelen.
De randzaken die erbij komen zijn we niet gewoon. Je moet naar de pers nadien, daar heb je geen keuze in. Er vliegen ook overal helikopters en drones. Dat is niet normaal in onze competitie. Als er online een paar duizend mensen een wedstrijd bekijken is het veel.
Plus, ja, overal waar je kijkt zie je de Olympische riengels, hé.
Alle stress en dergelijke verdwijnt wel eenmaal je begint. Een wedstrijd duurt maar zes minuten, en da’s op automatische piloot. Je hebt ook geen tijd om met andere zaken bezig te zijn."
Hoe bereiden jullie voor op mentaal en fysiek vlak?
Tibo: "We worden goed begeleid door onze sportpsycholoog. Zij raadt ook aan het als een gewoon WK te zien. Dat móét je doen om de stress tegen te gaan. Je moet ook niet opeens speciaal doen. Probeer geen nieuwe dingen voor wedstrijddag! We zijn ook net terug van een stage in Italië. Dat heeft er fysiek ook al stevig ingehakt."
Droeg de sportpsycholoog dan ook bij aan de kwalificatie zelf?
Niels: "We gingen een wedstrijd in Italië roeien om wat vertrouwen op te doen en te trainen. Dit viel echter serieus tegen, en daar ben ik zeer gevoelig aan. Daardoor was ik alles aan het overdenken en overanalyseren. Zij heeft ons toen heel goed op één lijn gekregen. Je voelt dan wel op twee weken tijd je momentum opbouwen naar die kwalificatie zelf. Ik ga niet zeggen dat we opeens tien seconden sneller waren, maar het voelde wel al stukken vlotter."
Hoe stem je op elkaar af in de boot, zodat je niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk op één lijn zit?
Niels: "Ik denk dat de rol van de coach daarin heel belangrijk is. Ten eerste, zo heb je iemand die aan de buitenkant bijna elke slag kan zien. Samen met hem is er ook iemand aangesteld om het biomechanische op te volgen met allerlei meetsystemen op de boot. De analytische gegevens worden dan gelinkt aan dronebeelden die ze maakt tijdens de trainingen."
Tibo: "Die biomechanische metingen zijn zeer belangrijk. Op ons niveau is het moeilijk om met blote oog soms te zien waar het verschil zit, omdat het echt zo'n kleine marge is. Op basis van die metingen kunnen we de laatste marges nog bijsturen. We doen zoveel kilometers samen dat het er ondertussen ook ingebakken zit. Ik denk dat het een automatisme is. Je moet ook niet meer nadenken tijdens een wedstrijd en gewoon focussen op jezelf, zodat je de 2000 meter zo goed mogelijk kan indelen."
Wat na de Olympische Spelen?
Tibo: "De overstap maken naar het zwaargewicht. Lichtgewichtroeien stopt na dit jaar op de Spelen en wordt ook niet meer gesubsidieerd door Sport Vlaanderen. We zullen zien hoe de overstap verloopt."
Niels: "Ik weet het nog niet… een huis kopen met mijn lief! En dan zien we wel, hé."
Sport Vlaanderen steunt jullie avontuur in ieder geval goed. Krijgen de Brugse Olympiërs ook steun van de stad?
Niels: "Nee, de stad doet eigenlijk niks. Een paar jaar geleden verhuisde ik naar een Gentse club omdat er anders een zware financiële kost voor mezelf ging vallen die ik eigenlijk niet zou mogen dragen. Ik had in eerste instantie de Stad aangeschreven voor hulp, en die gingen er dan ook voor kijken, maar de steun is er nooit gekomen."
Tibo: "Ik denk ook niet dat het er ooit zal komen. De KRB zelf kan dan weer niet klagen. De afgelopen drie jaar hebben we heel veel subsidies gehad hier. We hebben nieuwe kleedkamers, we hebben een nieuwe loods, we krijgen binnenkort een nieuwe vloot. Op dat vlak klaag ik zeker niet. Het is geen persoonlijk steun, maar het is wel in de club."
Ja, om het toch nog een beetje de sérieux af te halen. Stel dat je een week moet samenleven op een boot. En je mag één iets eten. Wat wordt de maaltijd dat jullie allebei kunnen overeen komen?
Niels: "Pizza! Maar goeie pizza hé, geen brood hé, pizza hé! Koud voor ontbijt en warm voor middag en avondeten. Fantastisch!"
Je ziet vaak in films dat de maat echt wordt aangegeven door middel van drums. Hebben jullie vaste beats die jullie roeiritme bepalen?
Niels: "Dat niet, maar ik heb we m’n vaste playlist voor een wedstrijd. Paranoid en zo is het. Dat is een heel uiteenlopende playlist. Met nummers van Taylor Swift, er zit hardstyle in, daar zit AC/DC in, echt van alles."
Heb je dat ook nodig om echt zo...
Niels: "Ja, het helpt al een beetje om wakker te worden. Die opening van Welcome to the Jungle speelt meestal als ik van de tent naar de boot loop. Ja, dat voelt wel lekker episch. Tijdens de opwarming Taylor Swift, dat houdt wel wat luchtig."
Wat zijn zo nog rituelen?
Tibo: "Voor mij is dat tijdens tweede breakfast naar De Kampioenen of The Office kijken. Na de weging mogen we nog een beetje eten, en dan kijk ik meestal gewoon een serie, voordat we echt helemaal in die focus gaan om even te ontspannen."
Waar kijk je het meest naar uit en waar kijk je het meest tegenop als je in de boot stapt?
Tibo: "Wat ik meest naar uitkijk is de feeling van een boot die op topsnelheid echt goed loopt. Dat kan ik wel echt wel genieten tijdens de wedstrijd denk ik. Hdat ik er tegenop kijk, dat is gewoon de verzuring aan de laatste honderd meter. Dat je echt helemaal verkrampt geraakt maar toch nog alles moet geven."
Niels: "Ik kijk het meest uit naar de wedstrijd op zich, om te tonen waar ik zoveel voor gewerkt heb. En ik kijk het meest tegenop als ik de boot moet rechtleggen in de start. Daar heb ik meestal meer stress voor dan voor de wedstrijd zelf. Omdat dat mijn taak is als boegman. Maar op de Olympische Spelen hebben we een cup, dus dan wordt die vasthouden door een plastieke kegel. Dan moet ik daar niet aan nadenken, dus dat is wel een voordeel."
Is er zoiets dat je nog zou willen toevoegen? Dat er zeker in moet?
Tibo: "We hebben supporterssokken! Geïnteresseerden kunnen er nog steeds bestellen.
Ik vind dat we als roeiers in het algemeen is het open en redelijk bereikbaar. Niet zoals de voetballers, die je nooit zal kunnen spreken. Dus als er mensen zijn die passeren of een keer zwaaien... We kunnen niet altijd terugzwaaien, omdat we onze handen vol hebben, maar we kunnen dat wel appreciëren. En als ze vragen hebben en we zijn hier toevallig, dan mogen ze altijd gesteld worden."
Wanneer is de wedstrijd?
Niels: "28 juli, en je zal niet al te vroeg moeten opstaan! Meestal zijn de wedstrijden rond de middag."
Bedankt, heren, en heel veel succes in Parijs!
