Dat Brugge bruist van jong (film-)talent is ondertussen wel al geweten. Er moet hier iets in het water zitten, want beloftevolle makers met Brugse roots veroveren cinemaschermen in heel het land. Zo kreeg Vibe Stalpaert voor haar prachtige kortfilm ‘Melantroop’ onlangs nog een special mention van de jury op het Filmfestival van Gent.
Hoe het begon
Vibe groeide op in Brugge en volgde de richting Audiovisuele Vorming aan de kunstacademie. Aanvankelijk vond ze film het minst leuke onderdeel - te log, te ingewikkeld, te technisch - maar na het zien van ‘Kid’ (reg. Fien Troch) kreeg ze de smaak te pakken. Het verhaal had haar zo geraakt dat ze een klik maakte en veel gemotiveerder werd om in de praktijk aan de slag te gaan.
Naast film heeft Vibe een andere grote passie: fotografie. Toen ze verder ging studeren aan Sint-Lukas in Brussel heeft ze tot op het laatste moment getwijfeld over haar studierichting. Het voelde als een ultieme keuze. Uiteindelijk schreef ze zich op de valreep in voor de opleiding Fotografie. Maar al snel werd het duidelijk dat ze de grens van het medium opzocht. Een foto staat in Vibe’s werk nooit op zichzelf, maar is altijd onderdeel van een installatie of een groter geheel. Er moet beweging in zitten, editing, … Verschillende beelden worden samen gebracht in reeksen en treden zo in dialoog met elkaar. Kun je dan eigenlijk nog van fotografie spreken? Of neigt het toch meer naar film?
Door die vage grens besliste ze om een schakelprogramma te volgen en aan de master Film te beginnen. “Ik dacht mijn horizon te verbreden door ook les te krijgen van filmmakers in plaats van enkel fotografen en beeldend kunstenaars”. Enter corona. Het voelde alsof ze voor de leeuwen gegooid werd: op eigen houtje moest ze de hoogtes en laagtes van het filmcreatieproces verkennen en beleven. Geen lachertje, maar een flinke portie doorzetting en creativiteit resulteerden uiteindelijk wel in de geslaagde bachelorfilm ‘Scenes from an unexpected journey’. “Achteraf gezien zou ik heel wat dingen anders hebben aangepakt”, lacht Vibe, “maar over een iets was er geen twijfel: dit is wat ik wil doen.”
Voor haar master trok Vibe gewapend met ervaring en een goed idee naar de start. Als afstudeerproject maakte ze, samen met een getalenteerde crew, de kortfilm ‘Melantroop’.
Melantroop
Ik kon het niet laten om voor dit interview toch even de Van Dale erbij te nemen en het woord op te zoeken. Het klinkt zo bekend, maar ik heb geen flauw idee wat het betekent. De verbazing is dan ook groot wanneer er tussen “melanose” (de (v.); g.mv.) (med.) verandering van bloedkleurstoffen waardoor bepaalde organen een zwarte kleur aannemen en “melanzaan” (de (m.); melanzanen) melanzaanappel / 1847 <It. melanzana, helemaal geen ‘melantroop' te bespeuren valt…
Vibe is in haar opzet geslaagd; net zoals de titel, roept ook het verhaal een zekere herkenning op. Maar toch is het onmogelijk om de vinger te leggen op wat er nu precies bedoeld wordt…
In de film volgen we Martha (gespeeld door actrice Eliza Stuyck), een jonge vrouw uit Brussel. Overdag brengt ze haar tijd door in een laboratorium, hangend boven een microscoop. Ze doet er onderzoek naar het leven in beekwater. De microscopische scenes vol kronkelende amoeben kruipen onder je huid. “Heb je gelet op het geluid bij die beelden?”, vraagt Vibe zich af. “Ze vormen een essentieel onderdeel van de film en bouwen mee aan een gelaagde en geslaagde kijkervaring.” Pluimen op de hoed van haar driekoppig geluidsteam (Achiel Van den Abeele voor klankopname, Maurice Luijten voor sound design en mixer Mathieu Van Den Driessche). Het klinkt misschien wat random, maar er is goed over nagedacht. Brussel was vroeger namelijk een moerasgebied. Op de plekken waar nu talloze metrotunnels liggen, stroomde vroeger water. Waar nu grote appartementsblokken gebouwd zijn, stonden vroeger bomen.
Martha lijdt aan slapeloosheid, maar we zien haar nooit wakker liggen in bed. Het valt wel meteen op dat het niet goed met haar gaat; ze is emotioneel, vermoeid en futloos. Toch probeert ze te functioneren in de snelheid van de grootstad en het onophoudelijke ritme van het leven. “Toen ik zelf in Brussel studeerde, sliep ik veel te weinig”, verklaart Vibe. “Het kwam tot op het punt dat ik begon te hallucineren; ik werd opgeschrikt door lichtflitsen, hoorde dingen die er niet waren, verloor mijn voeling met de realiteit. Het cliché klopt: de grootstad slaapt nooit. Het is er nooit volledig donker, er is altijd wel iemand op straat. Het is heel makkelijk om je daarin te verliezen.”
Ze gaat verder: “We leggen onszelf constant zo’n druk op in het leven. Als ik afspreek met vrienden hoor ik altijd hetzelfde; dat het te druk is, dat iedereen moe is. Het lijkt alsof een leven zonder overvolle agenda geen bestaanswaarde heeft. Maar waarom eigenlijk? Het contrast tussen altijd-blijven-gaan-ook-al-ben-je-doodmoe en de gedachte dat Brussel vroeger gewoon een rustig moerasgebied was, is gigantisch. Dat contrast probeer ik in de film weer te geven.
In ‘Melantroop’ zit dus een zekere gelaagdheid. Een ‘troop’ is een stijlfiguur – wat de film in z’n geheel ook is - maar tegelijk wijst het ook op een tropische ruimte, een koortsdroom van iemand met een chronisch slaaptekort. En dat alles gaat gebukt onder een allesbedekende sluier van meeslepende ‘melan’-cholie….
Tekst: Hannelore Gheldof. Foto's: Vibe Stalpaert.
Uit BLVRD Magazine editie #37.
